Bilgisayar edinme ihtiyacını doğuran bir çok sebep vardır bunlar başlıca 3 tane'ye ayrılır
- Günlük Kullanım / Yasal Gereksinimleri Karşılama
- İş Dünyası ve Profesyonel Kullanım / Tasarımcı Kullanımı
- Oyuncu / Gençliğe Yönelik eğlence amaçlı kullanım
öncelikle ihtiyacınız olan bilgisayar hangisi bunu bilmeniz gerekiyor , günlük bir kullanıcı neler yapar yada iş dünyasının ihtiyaçları nelerdir bunları konuşalım
Günlük Kullanıcı ; Muhtemelen sizsiniz , google'da araştırmalar yapmak facebookda oyun istekleri göndermek :) eşi dostu skype'dan aramak gibi ihtiyaçları olan siz evet!
günlük kullanıcı için ilk kriter fiyat değilken görünüm destek ve ömür kriterdir bu yüzden günlük kullanıcılar genellikle parekende zincirlerinden bilgisayar edinirler fakat bu zincirler ortalama 600 liralık bir bilgisayar için yaklaşık 1000 lira civarında bir fiyat talep ederler bunun çoğu alıcağınız destek için kurdukları bütçedir, çoğu zaman eder fakat karalisteye alınabilicek bu desteği sunamayan malesef bir çok yerli firma var.
İş Dünyası ve Profesyonel Kullanım ; Şirket çalışanları ve işini kurmak isteyenler burdasınız görüyorum işe göre gereksinimleri değişmekle birlikte maliyetlere çok önem verilen alandır enerji sarfiyatı bazen fiyat avantajını bir kenara attırır bu alanda bu yüzden intel işlemcili bilgisayarlar bu kesimin tercihi değil adeta zorunluluğudur , öbür yandan yine iş dünyasının bir kolu olan tasarım şirketleri ise yüksek performans için yine intel'e güvenirler fakat onların bütçeleri çok daha yüksek ve ihtiyaçları farklı olduğu için bütün iş dünyası bilgisayar mühendislerine ve bu bilgisayar şirketlerinin pazarlama departmanlarının önerilerine güvenirler bu noktada küçük işletmeler için ekonomi sınıfı bilgisayar edinme yöntemlerinden ve üst sınıf bilgisayar edinme yöntemlerinden ayrı ayrıca bahsediceğiz
Oyuncu ; ah oyuncular! gamsız insanlar :) bir çok oyuncu için salt güç çok önemlidir ve ekonomik açıdan ne gerektirdiğinin pek önemi yoktur eğer ihtiyacı karşılıyorsa mid-end ve high-end yani orta üst ve üst sınıf bilgisayarlarıda bu katagorimiz için inceliyeceğiz
Bilgisayar Bileşenleri ve türlerini kısaca bir tanıyalım bilgisayar 3 ana bileşenden oluşur bundan gayrısı olmasada olur
temel olarak içinde aslında bir kaç donanımı barındıran anakart çoğu zaman grafik yükünüde çeken işlemci ve herşeyin sırtlanıcısı ram bunlardan bahsedelim
bir bilgisayar 3 bileşenden oluşur , "hadi canım" demeyin örnekleri vardır hatta tek başına bilgisayar olan donanımlar vardır bilgisayarı oluşturan bileşenlere yaklaşım diğer bilişim öğreticilerinde biraz farklı olabilir fakat doğru öğrenme metodu işin özüne inmektir , aslında toplama işlemi yapabilen ve sonuç açıklayan her mekanizma bilgisayardır fırınların sayaçları bile!
bizim temel alıcağımız 3 bilgisayar bileşeni
- Anakart
- İşlemci
- Ram
öncelik sırasına göre gitmek gerektiğinde Anakartınıza göre diğer donanımlarınızı almalısınız fakat ben bu yazıyı okuyanların yeni bir bilgisayar oluşturmak üzere olduğunu varsaydığım için şunu söylemeliyim ki asıl öncelik işlemcidir işlemcinin desteklediği anakartı o anakartında desteklediği ram ürününü almak zorunda olacağınızdan öncelikli tercihi yapılması gereken işlemcidir
bu üç bileşenimizde bir boşluk farketmiştir oyuncu kısmısı bir depolama birimi belirtmedim çünkü eğer niyetiniz ucuzculuksa usb'ye yüklüyebileceğiniz bir linux sistemle şu üç parçanın 2. elini birleştirip rahatlıkla 100 liraya bir internet cihazı üretebilirsiniz fakat bu mühendisliğin teori kısmı ona değiniriz fakat asli konumuz değil
öncelikle önceliğimizi belirlememiz gerekiyor , biz bu bilgisayarı ne için kullanacağız bunu zaten uzun zaman önce düşünmüş olduğunuzu varsayıyorum zaten bir çok varyasyon üzerinde duracağım için arada kalmış olan kullanıcılarda bu yazıyı kemale erdirebilirse okuyarak :) sorularının cevabını almış olacaklar
Önceliğinizi belirlediyseniz diğer sınıfları atlyarak direk ilgilendiğiniz kısma geçebilirsiniz fakat ben günlük kullanıcı kısmından başlıyacağım
Günlük kullanım için bilgisayarlar ;
Günlük ihtiyaçları için bir bilgisayar alan bir kullanıcının çok yüksek beklentileri olmamakla birlikte (bilgisayarın kapasitesi yönünden) bu kullanıcıların temel beklentisi akıcılıktır,
bu noktada şunu belirtmeliyim ki 2. el bir bilgisayar kesinlikle günlük kullanıcıya hitap etmez çoğu günlük kullanıcı ikinci el bir bilgisayar alarak eski ve iyi bir bilgisayarın işini göreceğini düşünsede işlem kapasitesi daha yüksekde olsa eski komut setlerini içeren işlemcilere sahip bilgisayarlar günlük diye tabi ettiğimiz İnternet tarayıcılarının (browser) kodlarını yada video çözücüleri anlama konusunda yetersiz kalıcakdır
Komut setleri ve donanım güncelliği (bu konu bilgilendirme amaçlıdır ilk paragraftan sonrasını geçebilirsiniz)
örnek vermek gerekirse 2008 2010 yılları arasında çok güçlü üst sınıf bir işlemci olan core2quad ki şu an size önericeğimiz işlemcilerden daha pahalı bu günkü komut setlerini bilmediği için onunla bir çok yeni oyunu sorunsuz şekilde yüksek kalitede oynayabilirken bir internet sitesine girdiğinizde şok bir şekilde sayfa donabilir bunun 2 temel sebebi var öncelikle kullanıcılar oyunların daha çok güce ihtiyacı olduğunu sanarlarken oyunlar bundan 15 sene önce icad olunmuş komut setleriyle çalışıyorlar
3 aşağı beş yukarı oyunlar ya x86 yada 64bit mimarisi üzerine yapılmıştır ki 2000 yılından kalmadır 64 bit mimarisi x86 ise 1985'den fakat internet tarayıcılar sürekli hatta her 5 yılda bir yeni komut setlerine ihtiyaç duymaktalar bunda web'in hızlı gelişiminin etkisi inanılmazdır yani salt güç yerine daha güçlü komut setleri internet için gereklidir örneğin şu an Nvidea tegra 3 isimli bir işlemci mevcuttur mobil cihazlar için ve internet konusunda o kadar verimlidir ki üst seviye bilgisayar işlemcileri tarayıcılarda neyi çalıştırabilirse tegra3'de onu çalıştırabilir ve cebinize sığar!
günlük bir kullanıcını en önemli ihtiyacı akıcı sistem ve internettir yeni komut setleri bunu sonuna kadar sağlamakla beraber başka avantajlarda sunarlar örneğin düşük güç tüketimi ve ısı ki bunlar bilgisayar için hayatidir
komut setleri dışında eski işlemcilerin oyun oynayabilir ama işinizi görmez olmasının sebebide ısıdır ısı ve elektrik yükü altında olmak işlemci için en doğal ama en verimsiz haldir eski işlemciler çok ısınır ve stabil olarak bir sabit hız sunmaya çalışırlar fakat ısı arttıkça özellikle siz bu bilgisayarın içini günlük kullanıcı olarak muhtemelen temizlemiyeceğiniz için artık donanım zarar görür ve oldukça pahalı ve eski bir donanım daha teknoloji çöplüğüne karışmış olur
eski bir core2quad 50 ile 90 derece arasında yükler arasında çalışırdı şu an ondan daha güçlü olan g2010 ise 30 ile 50 derece arasında çalışıyor yarı fiyatına ve yarısı kadar elektrik tüketiyor üstelik çift çekirdeği olmasına rağmen ondan yüzde 30 daha güçlü bu detayları okumak isteyenler için devamen anlatacağım
Eski Ama Güçlü Efsanesi ;
Duymuşsunuzdur , "bu işlemci eski ama çok güçlü zamanının en güçlüsü" bu tür sözler gerçekçi ifadeler olsada bu gün için bu işlemcilerden beklentiye girmeniz için söylenmiş yalanlardır o işlemci o gün güçlüydü bu günse teknolojik anlamda çöp bir işlemcinin piyasa hayatı 2 sene verimlilik süresi 4 senenin altındadır muhakkak daha verimlisi çıkar fakat kullanım ömrü 10 yılı bulmaktadır yani bu kalan 6 senesi boyunca sahibi onu elden çıkartmak için her türlü atar tutar :) yoksa sonunda çöpe gidiceğini iyi bilmektedir bu gün 10 sene önceki birşlemciyle internete girebilirsiniz ama bundan pek keyif alacağınız söylenemez , işlemcide işlem kapasitesi TFP(teraflops) daha küçük birim olarak GFP (Gigaflops) olarak ölçülür söz gelimi 4 çekirdekli olan core2quad 6600 2 çekirdekli g2010'un yarısı kadar GFP sağlayabilmektedir ve sse 4.1 komut setlerini uygulayamaz buda öyel büyük bir uygulama hız farkı yaratır ki ne olduğuna şaşırırsınız
Sizin için iyi olan yeni olandır
Günlük kullanım için bir bilgisayar edinecekseniz en yeni işlemcilerin en ucuz modelleri dahil işinizi görecekdir örnek vermek gerekirse g2010 ile orta seviyede bütün oyunları oynayabilir aynı zamanda eşsiz bir internet deneyimi yaşarsınız yada amd a4-4000 ile bile bunu yaşarsınız ki 100 -130 lira aralığında bu işlemciler daha düşük celeron gibi işlemcileride düşünebilirsiniz ama sadece televizyon kutusu gibi kullanıcaksanız bilgisayarınızı :) ayrıca bir konu olarak bu işlemclerin kodlarını ne kadar ve ne güçde işe yaradıklarını ayrıca anlatıcağız bilmeniz gereken ortak nokta ihtiyacınızın tüm parçalar için en yenisinden seçmek olduğudur
Günlük Kullanım için uygun işlemciler;
Sıralamak gerekirse
İntel İçin ;
g serisi ve celeron serisi
i3 i5 1. 2. nesil ürünleri
Amd İçin
a4 a6 serisi apular (şiddetle tavsiye ederim avantajlarına değiniceğim)
fx4000 serisi (giderek eskiyor bu yüzden apu tercih etmelisiniz)
Phenom 2x (gerçekten günlük kullanım için fazla!)
Anakart Tercihi
Diğer sınıflarda bazı tercihsel farklılıklar olmakla birlikte bilmeniz gereken soketler ve ram frekansı onun dışında alıcağınız kart muhakkak DDR3 ve USB3 destekli olmalı
başınızın ağrımaması için aldığınız parçalar ve anakartınız birbirine tam uymalı
bu noktada basitçe soket tipleri ve işlemcilerin sizlerle paylaşayım
intel eski nesil işlemciler için (0 1 2 .nesiller 3 adettir fakat 2. nesile kadar diye anılır) 1155
intel yeni işlemciler için 1150 (intel burda bir oyun yapmış elinde eski işlemci kalmasın diye numara düşürmüş soket adında bu sadece bir ticari taktik)
amd eski apular için fm2
amd çok eski apular için fm1 (soketleri işlemci satın alırken yanında yazar bu ürünler phenom)
amd yeni apular için FM2+ (şu an en yüksek bellek hızlı platform avantajları çok büyük)
Am1 am2 eski nesil amd işlemciler (bu soketlerden ve işlemcilerden uzak durun hala çalışsalarda kısa sürede tarih olucaklar yaştalar)
am3+ en yeni nesil fx işlemciler şu an satışta bir tek bu soket var zaten fx olarak
işlemcinizi tercih ettiniz ona uygun anakartları sıraladınız (alışveriş sitelerinde örneğin hepsi burdada bu özellikleri soldan seçebiliyorsunuz soket vb.)
şimdi geldi anakartınızı tercih etmeye zaten yeni intel yada amd yeni apu alıcaksınız günlük kullanıcı olarak anakartlar gayet sınırlı amd'de fakat intelde liste geniş amd alıcaksanız düşünmeden önünüze geleni alabilirsiniz bu gün için konuşuyorum ilerde yeni birşeyler çıkabilir fakat amd anakartları yeni çıkartıldığı için hepsi usb3 ddr3'dür ve en düşük bellek frekans destekleri 1600dür bu kriteri sizin pek bilmeniz gerekmiyor ama ram alırken buna dikkat ediceksiniz , intelde ise bu değer en yüksek 1600dür modifiyeli anakartlar dışında 1833 ve 2000+ bulunmaz eğer bütçe kriteriniz yoksa (ki zaten günlük kullanıcı için pek yoktur) 4 bellek yuvalı 1150 soketli bir anakart ve intel işlemci tercih ederseniz ileride pahalı bir işlemci güzel bir ekran kartı ve çok yüksek ramli bir canavara dönüştürebilirsiniz makinanızı bunu belirteyim birde anakartınız muhakkak pci-x 3.0 desteklemeli eğer üst bütçeye geçicekseniz
Son temel bileşenimiz RAM
Olmazsa olmazların en başı ram yani şöyle söylemek gerekirse 1GB ram'i olan ve diğer bileşenleri çok iyi olan bir bilgisayar hiçbirşey yapamaz fakat 8GB ram'i olan 10 yıllık bir bilgisayar bugüne dair bir çok işlevi yerine getirebilir , bu konuda bilmeniz gereken şu ki siz bir günü ne kadar net hatırlayabilirseniz o sizin işlev kapasitenizdir , işte bu şekilde bilgisayar işlev kapasiteside bellek yani Ram'dir 1Gblık bir filmi sürekli diskten okuyan bir bilgisayar performans düşüşü yaşarken onu ram bellekten okuyan bilgisayar aynı anda başka işleri yapabilir çünkü ram bellek disklerden 500 kattan daha fazla hıza sahipdir , bunlar o kadar hızlıdır ki ram bellek ve flash sürücü teknolojisini baz alarak günümüzde SSD diskler geliştirilmiş ve eski depolama birimlerine rakip olmuşlardır
Ram üretmek zorlu bir süreç olduğundan sizin parekendeciler kadar ucuz ve kalitesiz ram bulamıyacağınızı varsayıyoruz dikkat etmeniz gereken unsur frekansdır anakart ve ram frekası uymazsa çalışmaz günümüzde bütün anakartlar 1600 mhz frekansını destekler üst frekansı 1333 olan anakartlardan zaten uzak durun eski teknolojiye aittir onlar nitekim bellek frekansınız anakar frekansından yüksekse dengesiz çalışır ve mavi ekranla karşılaşırsınız yok eğer düşüksede ram'e boşuna fazla para vermiş olursunuz biz paranızın boşa gitmesini istemeyiz :)
bu günün şartlarında 8Gb 1600 mhz bir ram size gereken şeydir amerikada şu anda standart en az 16 olarak oturmuştur 2 ram ünitesiyle fakat türkiyenin ekonomik şartlarında tanesi 207 lira olan 8gb'lık ramlerden herhalde 2 tane takmak büyük bir külfet olur bunun yanında 2 sene sonra yenilemeyi göze alıyosanız 4Gblık ramler 100 tl civarı ve işinizi göreceklerdir
ram konusunda ikinci el tercih edebilirsiniz çok güncellenen bir parça olmadığı gibi fiyat farkı barizdir
Son kullanıcı için özet :
eveet bunları seçtin, artık satın alıcaksın, sana başka ne lazım olucak söyliyeyim, bir kasa , bir disk birimi ekran fakat bunlar ayrı birer konunun incelemesi bu noktadan bırakıp istersen o bölümlere geçebilirsin şimdi izninle iş sınıfının bilgisayar tanımlamalarını anlatmalıyız
elde ettiğin parçaların montajını yapmakla ilgili klavuzlara vericeğimiz web linkleri ile ulaşabilirsin
İş Dünyası İçin Bilgisayarlar;
İş dünyası için bilgisayarların yeri apayrıdır onlar birer ofis çalışanıdır iş dünyası için getir götürün yanında gerekli IT departmanları kurulmuşsa birer sır küpüdürlerde onlara bilgi girer ama asla çıkmaması sağlanır :) kurumsal iş tecrübesi olan birisi olarak bunu iyi biliyorum ve tabii olarak bilgisayardan iş dünyasının beklentileri bambaşka iş dünyasında herşey neredeyse maliyet olduğu için beklentide maliyetleri düşürme yönünde peki bir bilgisayarın esas maliyeti nedir? bir çok yeni başlayan girişimci ve ya şirketlerin hızlı makam gelmiş tecrübesiz ITcileri yöneticileri bilgisayarın fiyatının gerçek maliyet olduğunu düşünürler ve ya en son teknolojiyi alalım 20 sene kullanırız hayalie kapılırlar(ki çoğuda bunu yapar yaparkende verimliliği öldürür 10 sene içinde) yada en ucuzunu alalım gittiği yere kadar diyenler vardır ki bunlarda yaklaşık 10 senelik bilgisayarları aslında kazıklandıkları ama onlara düşük gelen fiyatlardan alırlar ve diğer maliyetleri hiç hesaba katmazlar tamamen yokmuş gibi onları farklı birer kalemde baz alırlar nedir onlar? enerji ve mesai!
bu gün örnek vermek gerekirse çözüm merkezi diye adlandırılan iş yerlerinin iletişim departmanları en çok bilgisayar kullanılan yerlerdir , öyle ki ortalama 1000 1200 pc kullanılmaktadır, işini çok çok iyi bilen iş verenler profesyoneller ve dünya devleri HP Client ve HP server sistemlerini kullanırlar bunun sebebini detaylı bir şekilde anlatıcağım alternatifi (daha üst sınıf sayılır hatta) IBM LENOVO'dur bur sistemlerin bilgisayar sektörünün en büyük alıcısı şirketlerdir , fakat yeni kurulan şirketler 2. el sektörünün en büyük alıcısıdırlar ve kullanmıyacaklarını bildikleri bir sürü boş pc'yide yedek olarak alırlar 2. el aldıklarının farkındalığıyla
Enerji verimliliği
Ticari anlamda bir bilgisayarın değerini belirleyen ilk faktör enerji verimliliği yani biz bilgisayarcıların diliyle watt/performans'dır sadece en düşük enerji tüketimi yetmez aynı zamanda bu düşük tüketimle işleri yapabilmekte gerekir işlemci ve bilgisayar dünyasında 9 watt ile güçlü bir sistemi ayakta tutabilen intel atom ve amd e platformları vardır fakat onların güç anlayışı ile iş dünyasının güç anlayışı bir birinden çok farklıdır , tabii olarak tercih sebebidir 9 wattlık bir client fakat depolama ve veri işlemeyi asla yapamıyacağı manidar şekilde ortadadır :)
İşinizin ihtiyacını bilmek
Bir çok işveren bu ihtiyacı belirlemek için dahi bile bir uzmana ihtiyaç duyar ve ona ciddi bir maaş ödemek zorunda kalır (ki bu doğru bir harekettir nitekim işinize odaklanmanız için birisininbu şeyleri kontrol altında tutması gerekir) iş ihtiyacını belirlemek gerçek bir uzman işi olduğu halde günümüzde malesef bu konu hakkında bilinç ve bilgi sahibi olmayan kişilerin kıdem elde etmiş olmasıyla ülkemiz ekonomisi kaynaklarımız ve şirketleriniz zarar ettiriliyor
örnek vermek gerekirse bir iletişim birimi için gerekli bilgisayar güç tüketimi 20 watt'dır bunun üstü zaiyattır , yani bir telefon uygulaması bir bağlantı ve telefon cihazı sürücüsü kullanıcak bir bilgisayar günümüz koşullarında 500 tl fiyatla alınabilicek 20 wattlık clientle çalışır (windows 7'li iyi işlemcileri olan ve ekranların arkasına sığabilicek kadar ufak clientler vardır bu fiyata) yani bunu bizim gördüğümüz fiyat için söylüyorum ki büyük şirketler vergi avantajı gibi şeyler maliyet göz önüne alındığında bunu masraf göstererek bedavaya getirebileceği gibi çokda ciddi bir iskonto alabilirler HP gibi üreticilerden (bir bilgisayardan 500 adet alırsanız yaklaşık yüzde 25 30 indirim alıyorsunuz ki sıfır ve donanımlı bir makine alıyorsunuz 2. el bir makineden çok daha karlı açıklamaları okursanız)
örnek olarak siz bir IT uzmanısınız ve 100'er tl fiyatla çok düşük konfigrasyonlu pclerden aldınız(2.el toplu satışlarla) işinizi karşılamadı (ben sürekli takip ederim ticari pc satışlarını) sonra gittiniz daha yüksek 200 liralıkları aldınız bunlar işinizi karşıladı bu pclerin sizlere uğraşıyla beraber 250şer liraya malolduğunu varsayalım ki IT işlerindede bütün amelelik omzunuza çökecek
200 liraya aldığınız pcler genel olarak p4 p4ht gibi işlemciler içeriyor günümüz işlemcilerine göre düşük sayılabilicek güç tüketimleri var sonuçta onlarda intel fakat yine bu pcler fiziki HDD ayrıca ekran kartı ( o dönemin dahili ekran kartları internete bile yetmiyor!) gibi donanımlar var ve geriye dönük ölçümlerde bu pclerin ortalama güç tüketimi 100 200 watt aralığında ölçülmüş(saatlik yükle ve yüküz ortalama) şimdi düşünürseniz günümüzde modern alt sınıf pcler bile 100 watt'a gayet stabil çalışabiliyor şu an yazdığım i7 4770 çok üst sınıf bir sistem ve bu işlemci yük altında 100 watt'ı geçmeyen bir ürün şimdi durun ve düşünün! yapacağınız iş belirli bir aksiyon sayfası bir program ve bir kullanıcı hatta çoğu zaman depolama başka bir noktada oluyor yani serverda harddisk ihtiyacınızda çok düşük yada hiç yok (sunucudan boot olmasıda mümkün hemde normalden daha hızlı çalışıyor bu şekilde sistemler) bahsedilen client sistemin güç harcaması 20 watt monitörüde eklerseniz 50 watt monitörüyle birlikte 200 watt harcayan bir sanal çalışanınız ve 50 watt harcayan başka bir çalışanınız var hangisini tercih ederdiniz? üstelik birisine kurumsal destek sunuluyor ötekisi ise bin elden geçmiş parça pinçik akılı her insan (yada türkiyede elektriği kilowatt fiyatının 80 kuruş olduğu ülkede ayda 30 tl yapıyor 5 gün 8 saat çalışarak ki çoğu yerde daha uzun süre açık kalıyor bir sürü bilgisayar) gidip bir client alıcakdır işi için
peki client ihtiyacınızı karşılamıyor , takım liderlerinize bilgisayar alıcaksınız o zaman yine profesyonel üreticilere yönelmelisiniz örneğin Lenovo iş bilgisayarları bir takım liderinin veri tutmasını ve ofisi rahatlıkla idare etmesini sağlayabilir , peki ama bunda bizim IT departmanın bilmesi gereken kriterler nelerdir derseniz ;
bu bilgisayarları esas iş bilgisayarı olarak analım , esas iş bilgisayarlarında işlem gücü orta önem taşır fakat akıcılık açısından üst sınıf işlemciye ihtiyaç duyarlar ben şu an bir işletmede bir takım liderin bir bilgisayar sağlıyacak olsaydım onda bir i7 bulunmasını tercih ederdim bir çok sebebi var fakat başta enerji ve verimlilik bu işlemcilerde zirvededir! karşılanabilir bir enerji sarfiyatı beklenen ve hızlı olması istenen bir bilgisayarda ilk seçenek APU yani iGPU'dur bu konuda günümüzde yeterlilik gösteren 2 işlemci var birincisi a10-7850k diğeri ise i7 4770 tabii ki bunların alt modelleride yani i3 a6 vb. bu gün için iş görürler fakat unutmayın bir yatırım yapıyorsunuz! sözünü ediceğimiz mesai verimliliğini anlayınca paranızın boşuna gitmediğini anlıyacaksınız (bu arada a10-7850k özel tavsiyemdir iş ihtiyacınızı görür ve fiyatı i7 4770'in yarısı grafik gücü daha yüksek size hitap etmese bile ilerde faydasını görürsünüz i7 ise daha yüksek güç ifade ediyor sadece ömür ve teknolojide aynı noktadalar i7 alırsanız bakım maliyeti düşer daha iyi ısı yönetimine sahip fakat belirttiğmi gibi fark 2 katı!)
peki çok fazla olmasada gerçekten fazla seçenek var hangisini tercih ediceğiniz ihtiyaca ve it departmanınızın bilgisine kalmış bizim tercihlerimiz neler olurdu onları paylaşalım sizinle
reklam ajansı olsaydım muhakkak orta üst seviye pcler sağlamam gerekirdi çalışanlarıma çünkü en ufak grafik gerektiren işte dahi zaman yani mesai kazandırır
yada bir iletişim firması olsaydım küçük bir sunucu şeklinde dosya işleyebilicek bir bilgisayara ihtiyacım olurdu
bu iki işlev arasında şöyle bir kaç fark var öncelikle sayı bir projenizde 4-5 takım lideriniz olabilir ve 2-3 yönetiniciz fakat eğer grafik sanatçısıyla çalışıyorsanız üst seviye pclere , eğer reklam takımıyla çalışıyorsanız orta üst pclere ihtiyacınız vardır hemde oldukça çok sayıda
her zaman karşılamaz ama böyle durumlarda eğer işiniz cad programı yada daha ağır renderlar gerektirmiyorsad APU'lar işinizi görüceklerdir bu gün için i7 4770'de HD4600 intel iGPU a10-7850K'da r7 240 gibi orta üst sınıf ekran kartları birlikte gelmektedirler grafik işinde sizleri i7'den aşağısı zaten kurtaramaz ekran kartsız :) ama unutmayın her ekran kartı +100 watt +maliyet ve +bakım demektir! APU'larda bu üçünün üçünde yoktur!
eğer bir reklam ajansıysanız efekt ve render işlemleride yapıcaksınız demektir ve elektrik sarfiyatını değerlendirmiyor olabilirsiniz bu durumda işlemci ve ekran kartınada yönelebilirsiniz fakat diğer sebepler hala var olucakdır (maliyet ve bakım)
bu noktada kitabı yazarken aklıma gelen bazı fikirler ve olasılıklar dolayısıyla not düşmek istedim, ajasların çalışma sistemleri arasında verimlilik beklentisi yüksek olan sanayii tipi reklam ajansları vardır .
Bu ajansların en büyük beklentisi tasarımcıların tasarımcı değil birer robot olmasıdır ve doğal olarak işlerinde çok seri çıkmasını isterler, bu piyasa beklentilerinin(firmalar dönem kaçırmak istemezler kampanyalarında) ve mesai maliyetlerinin doğal şartıdır (açıkçası saati 10 lira gibi mesai maliyetleri olan tasarımcıların bir dakika bile kafasını dinlemesine izin vermek istemiyen düşüncesiz ve sanat işlerinin nasıl olduğundan habersiz patronlar var evet :) ) bu durumda olan şirketler için farklı ajans çalışma sistemleri üzerinde fikirlerimide paylaşacağım .
Ne kadar seri sonuç almak isteselerde bu ajansların bir çoğunda film stüdyolarına ait bir donanım olan Quadro ve ya Titan ek grafik işlemcileri gördüğüm oluyor , bu şirketleri ciddi olmaya davet ediyorum tamam titan yada quadroyu 5 yıl kadar çok verimli kullanabilirsiniz ama gerçekçi olun o kartın hakkını vericek işler yapmıyacaksanız tanesi 10bin lira gibi bir fiyattan onlarcasını almak gibi bir ek maliyet açmanıza gerek yok!
fakat eğer iletişim birimiyseniz size yüksek ver işleme gücü gerekicekdir buda i serisi işlemcilerlede gayet mümkün size bir grafik işleyici gerekmez (a10 çok iyi bir grafik işleyicidir ama i5ler ondan daha üstün işlemcilere sahiptirler bu kriteri unutmayınız)
Alan Verimliliği
eğer gerçek bir bilgisayar yönelimi içermeyen bir iş ile uğraşıyorsanız (iletişim ticaret vb.) doğal olarak bilgisayarlarınızın iş alanınızın içerisini katletmesinede göz yummak istemezsiniz , aslında bu hayatın her alanında böyledir yani düşünürseniz bir ofisde kimse bilgisayalarının kapladığı pin pon langırt gibi şeylerin dahi sığabileceği alana tahammül etmek istemez, bu durum ortaya şunu atıyor bu kadar büyük Atx Tower kasalara ihtiyaç varmı? ve ya bu fazladan kablolamalarda neyin nesi? peki bu kadar hantal ve kablolu donanımlar maliyetleri düşürürmü arttırırmı bunlar gerçekçi ve sorulması gereken sorulardır iş ihtiyacınız için gelelim bu konuda tercihlerinizi ne şekilde yapmanız gerektiğine bu alanda yazılı bilgiler sadece ve sadece ofis içi çalışma ortamı içeren fakat materyal üretmeye işler için anlam ifade etmektedir bunu belirtelim
Atx bir kasada varsayılan olarak 5 kadar genişleme yuvası (arka tarafta altta) 3 adet 5.25 sürücü yuvası ve 2 adet 3.5 inç sürücü yavası standart olarak yaygınlaşmıştır standart atx size çok büyük gelmeyebilir ama net anlamanız için tasvir etmek gerekirse 10 adet atx kasa bitişik şekilde bile yerleştirilse 3 personelinizin oturma alanını kapatabilir (şu an yakın bir noktada bu miktarda bir kasayı gördüğüm için tasvir ettim)
2001'den beri pci yuvalarında birşey takılmış bir bilgisayar görmediğim gibi (zaruri donanımlar dışında yeni bir donanım çıkmadı zaten bunları için) 3.5 inç birden çok sürücüsü olan yada 5.25 inç 2den fazla sürücüsü olan bilgisayarda pek görülmemiştir özel durumlar dışında.
peki bu yer tasarrufu ihtiyacı ortadaysa biz bunu nasıl sağlıyacağız öncelikle standart atx kasa formundan uzun vadeli olarak ve kalıcı şekilde insanların vazgeçmesi gerekiyor şu an piyasada hala 10 yllık ve sağlam atx kasalar olduğu için malesef bu dönüşüm zor görünsede (bilgisayar kasaları aliminyumdan yapılmaktadır ve aliminyum paslanmazdır) ileri görüşlü yöneticiler ve kendi mefaatini gözeten IT teknisyenleri bu fikrimi çok ciddiye alıcaklardır , bu gün için bilgisayar piyasasında emekliye ayrılmış ve ikinci yaşam şartı olarak banka okul ve çağrı merkezlerinde hayat bulan eskinin iş bilgisayaları Dell ve HP yatay kasaları internette binlerce stokla satışta mevcut eğer iş gereksinimini bunlar karşılıyorsa ve enerji tasarrufu söz konusu değilse dikeyleri yerine bunları tercih etmek daha akıllıcadır alternatif olarak kasa arkasında konabilecek lenovo ThinkCentre'ler çok yaygın şekilde bulunmaktalar bunlar halihazırda tercih edilebilecek yarı kurumsal/iletişim makineleri tercihleri olabilirken iş daha çok verimlilik ihtiyacına dayandığı zaman izlenebilecek yollar değişiyor yeni bilgisayarlar temin etmek istediğiniz zaman karşınıza şu yol çıkıyor ya bu tip kasaları yeniden değerlendirebilirsiniz yada anlaşmaya vararak bu üreticilerden yada temin etmek yada artık HTPC(home theatre)diye anılan yeni nesil mobilya kasalara yönelmek , htpc çok pahalı bir seçenek olabileceği gibi doğru anlaşmayı sağlarsanız materyal maliyetiyle üreticiden temini durumunda aşağı yukarı atxle dengeliyecekdir fiyatını üstelik yatay kasalarda standart olmayan daha düşük güç kaynaklarınıda kullanabilirsiniz ki buda ciddi bir miktar maliyetten tasarrufdur
bunlara alternatif olarak ThinClientler(ruhsuz pcler diyelim :) aslında bunlar bir çok şirkete uygun çağrı merkezleri gibi sunucusu üzerinde oturum açılan yerlerde bunlar dışında bir alternatif dahi göremiyorum 9-15 watt elektrik tüketimleri ve bozulmazlıklarıyla adeta efsane olmuş oldukları için)
özel yapım bilgisayar kasaları ve laptopların iş yerlerinde kullanılması gibi seçenekler vardır,
ama bu seçenekler içerisinde öyle bir tanesi var ki 10 yıl içinde belirli iş yerlerinin standartı olma şansı var (internet kafe eğlence salonu yada çağrı merkezi gibi kalabalık çalışan yerlerde) oda mobilyaya monte etmek suretiyle kasanın kullanılması görüntüde ve sözde güven vermiyor gibi gelsede aslında profesyonel bir IT'ci gözüyle inanılmaz bir verimlilik şansı tanırlar bu şekilde hazırlanmış masaüstü pcler çünkü bozulduklarında içlerinde bozuk olan parçayı yerinde tespit edip doğrudan değiştirmekte bir sakınca yoktur ve iş akışını sekteye uğratmadan en fazla 2 parça sökülerek tamamen pcnin değiştirilmesini bile mümkün kılar (örnek pc de çakışmadan dolayı sistem çökmesi varsa ve aynı anakarttan mevcut değilse formatlanana kadar değiştirmek için anakartı ve hdd'yi değiştirmek yeterlidir)
bütün bunlar nasıl olabilir yüzeysel olarak anlatmak gerekirse ki zaten ara konu olabilecek kadar kısa değil ve IT departmanlarında bilinmesi gereken standartlar.
ThinClientlerle kurduğunuz bir çalışma ağında bütün bilgisayarlara minimum spesfikasyonlarda xpembeded kurup sunucunuz üzerinde oturum açıp(local olarkda performans elde edersiniz sunucu kullanımı çalışanların verilerini toplayan yerlerde için geçerlidir sadece neden bizde böyle birşey yok diye düşünmeyin :) ) tüm işlemlerinizi yapabilirsiniz tabii bütün bunlar modern donanımlarla yeni sürümlerdede mümkün bir çok IT bilinen'i yapmakta ısrar ediyor ama emin olun ofisinizde daha yeni ve desteklenen bir sistemle çalışma sistemi getirdiğinizde takdir alıcaksınızdır, bu seçenek en verimli çalışma şekli olmakla beraber alternatifsiz değildir.
ikinci seçenek eski yatay kasaları yada monitör arkası kasalarını kullanmanız bilinen yöntemlerle kullanabileceğiniz gibi işiniz daha yüksek gerekliliklere sahipse yatay tip kasaların bir çoğu tam profil PCiX donanım destekler içine çok rahatlıkla yeni model donanımları ekleyebilirsiniz büyük monitörler kullandığınızı varsayarsak altına koyabilmenizde hoşunuza gider yada masalarınızda uygun şekilde altta askıyla tasarlanmışa yerde duran kasaya göre yok gibidir! yinede özel olarak tasarlıyabileceğiniz bir kasa karşısında varlığı yok gibidir bununla ilgili yöntemlerede geçiceğiz.
